Het recht op een second opinion door een advocaat en het recht om zelf een advocaat te kiezen bij een rechtsbijstandverzekering

De meeste rechtsbijstandsverzekeraars die in Nederland actief zijn, bieden een “in natura-polis” aan.

Rechtsbijstand door juristen in dienst van de verzekeraar

Dat houdt in dat verzekerden bij een geschil worden bijgestaan door een jurist die in dienst is van de verzekeraar.

U bent het niet eens met de jurist van de verzekeraar

Deze jurist zal bij het innemen van de zaak de inschatting maken of hij de zaak kansrijk vindt of niet. Als hij de zaak niet kansrijk vindt, zal de verzekeraar geen dekking verlenen. De verzekerde staat dan met lege handen.

Ook kan het gebeuren dat de ingeschakelde jurist de zaak anders wil aanpakken dan de verzekerde. Of is contact met de jurist moeilijk omdat hij enkel telefonisch of per e-mail te bereiken is en niet bij de verzekerde thuis wil afspreken.

Wettelijk recht op een second opinion

Op grond van artikel 4:67 e.v. van de Wet op het financieel toezicht is de verzekeraar verplicht de verzekerde erop te wijzen dat hij (kortweg) het recht heeft op een second opinion. De verzekerde kan dan een onafhankelijke advocaat laten toetsen of hij de zaak wel kansrijk vindt en welke aanpak van de zaak hij zou kiezen. De kosten voor de second opinion zijn voor de verzekeraar.

Verzekeraar volgt de second opinion

De verzekeraar zal het oordeel volgen van de advocaat die de second opinion heeft uitgebracht.

Sommige verzekeraars zullen de zaak dan uitbesteden aan de advocaat die de second opinion heeft uitgebracht. Anderen zullen de zaak aan een andere advocaat uitbesteden.

De keuze die de verzekeraars hierin hebben gemaakt blijkt uit de polisvoorwaarden. Hierbij gaan de voorwaarden van marktleiders DAS Rechtsbijstand en ARAG.

Geen second opinion nodig bij vrije advocaatkeuze

De verzekerde hoeft geen gebruik te maken van de second opinion als hij zelf op kosten van de verzekeraar een eigen advocaat heeft ingeschakeld.

Verzekeraars laten bij voorkeur rechtshulp verlenen door juristen die bij hen in loondienst zijn. Het inschakelen van externe advocaten is vaak duurder voor verzekeraars.

Verplichte bijstand door een advocaat

Een jurist bij een rechtsbijstandsverzekeraar is vaak niet een advocaat.

Het verschil tussen een advocaat en een jurist komt – kortweg- hierop neer.

Een jurist mag een verzekerde bijstaan wanneer een zaak moet worden voorgelegd aan een bezwaarschriftencommissie of bij de kantonrechter. Een advocaat mag dat ook.

Zodra een zaak moet wordt voorgelegd aan de rechtbank, het gerechtshof of de Hoge Raad is bijstand door een advocaat vaak wettelijk verplicht. Een jurist van een rechtsbijstandsverzekeraar mag de verzekerde in dat soort zaken niet bijstaan.

De verzekeraar moet dan een advocaat inschakelen.

Ruim recht op vrije advocaat keuze

Het Europese Hof van Justitie heeft in 2016 in een uitspraak bepaald dat een verzekerde in elke gerechtelijke procedure recht heeft op bijstand door een advocaat van zijn eigen keuze.

Zowel in zaken waar bijstand door een advocaat niet verplicht is (dus bij de kantonrechter en bezwaarschriftencommissies) , als in zaken waarin dat wel het geval is (kortweg - bij de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad) , mag de verzekerde zelf een advocaat kiezen op kosten van de verzekeraar

Vrije keuze ook bij een ontslagprocedure bij het UWV en bij een indicatiebesluit CIZ

De verzekeraars bieden sindsdien de verzekerden de keuze in gerechtelijke procedures. Zij kunnen zich ofwel door een advocaat van hun eigen keuze laten bijstaan, dan wel door een jurist van de verzekeraar.

Naast procedures bij gerechten bestaan ook administratieve procedures bij bestuursorganen, zoals het UWV en het CIZ.

Verzekeraars weigerden hun verzekerden aanvankelijk het recht om ook in administratieve procedures bij bestuursorganen zelf hun advocaat te mogen kiezen.

Het Europese Hof van Justitie moest opnieuw eraan te pas komen.

Het Hof heeft in twee uitsprakenbepaald dat verzekerden ook zelf hun advocaat mogen kiezen in ontslagprocedures bij het UWV en bezwaarschriftprocedures tegen een indicatiebesluit van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

Aannemelijk is dat ook in andere administratieve procedures verzekerden zelf hun advocaat mogen kiezen.

Conclusie

In een groot aantal gevallen mag een verzekerde zelf op kosten van de verzekeraar een eigen advocaat inschakelen.

Neemt de verzekerde genoegen met bijstand door een jurist van de verzekeraar, dan mag de verzekerde als er een geschil ontstaat met die jurist, de zaak op kosten van de verzekeraar voor een second opinion voorleggen aan een advocaat.